Empatioart bloğunda ilk yazı tercihimi bu kavramı tanımlamaktan yana kullandım. Çünkü bu markayı kurarken en büyük amaçlarımdan biri herkesin empati kurma refleksinin gelişmesine katkı sağlamak. Sürece güvenen biri olarak önce empati kavramını tanımlayarak amacıma doğru ilk adımı atıyorum.
Empati Nedir?
Başkalarının hissettiklerini duygusal olarak anlama, durumları onların bakış açılarında görme ve tüm hayat tecrübelerini göz önünde bulundurarak kendini onların yerine koyma becerisine empati denir.
Empati, toplumda genel olarak “kendini başkasının yerine koymak” olarak tanımlanıyor. Ama bu tanım, kavramın derinliğini göz önünde bulundurunca son derece sınırlı kalıyor. Bu eksik yorum sadece empati kurarak etkili iletişim kurmanın önüne geçmekle kalmıyor, öte yandan sosyal ilişkileri olumsuz yönde etkilediği zamanlar da oluyor.
“Kendini benim yerime koy.”
Kendimizi olduğumuz gibi bir başkasının yerine koyduğumuz zaman tam olarak empati kurmuş olmuyoruz. Durumu bir başkasının açısından yine kendimiz olarak yorumluyoruz. Bu yoruma şunları katmamış oluyoruz:
- Geçmişte yaşanmış olaylar
- Kişinin duygusal yapısı
- Olayın geliştiği sırada kişi üzerinde yarattığı etki
Kendi duygularımızı bile anlamakta zorluk yaşarken başkalarının hissettiklerini anlamak nasıl mümkün olabilir o zaman?
Empati Becerisi Geliştirilebilir Mi?
Belki insanların duygularını ve düşüncelerini kusursuz bir şekilde algılamamız mümkün değil ama empati kurma becerisi geliştirilebilir. Empati becerisini geliştirmek için şu pratikleri yapabilirsiniz:
Konuşmak Yerine Aktif Dinleme
İnsan olarak bizler duygusal varlıklarız. Yaşadıklarımızı ve hissettiklerimizi anlatırken, karşıdan gelen yorumlara göre iletişimi şekillendiririz. Tasvir edilen konuyu bir bütün olarak dinlemeden önce yorumlamaya başlamak, karşıdakinin seçtiği kelimelere etki eder. Karşıdaki kişiyi sabırla dinlemek ve olayı kendi cümleleriyle anlatmasına yardımcı olmak empati becerisini geliştirir.
Doğru Zamanlamayla Anlatıcının Hislerini Sorma
Bazı zamanlarda konuyu yorumlama isteği/ihtiyacı ortaya çıkar. Yorumlarınızı paylaşmadan önce anlatıcının hislerini sormak, onu daha iyi anlamanın kilidini açar.
Yargılamadan Önce Anlama
Doğamız gereği başkalarının tecrübeleriyle kendi tecrübelerimizi kombinleriz. Yine doğamız gereği bir şey anlatırken, karşımızdakilerden tepkiler bekleriz. Anlatıcı tepki beklerken, dinleyici de yorumlarını paylaşmak için fırsat kollar. Kendi yargılarını paylaşmadan önce durumu anlamaya çalışmak empati becerisini geliştirmemize yardımcı olur.
Daha Çok İnsan ve Kültür Tanıma
Daha çok insan tanımak daha fazla duyguyu ve tepkiyi keşfetmek anlamına geliyor. Aynısı kültürler için de geçerli. Kültür dediğimiz kavram da toplulukların ortak özelliklerini temsil ediyor. Ne kadar çok duyguyu keşfedersek, potansiyel empati refleksimiz de o kadar gelişir.
Empati Kurmak Hangi Alanlarda Fayda Sağlar?
Empati kurmak, başta sosyal ilişkiler olmak üzere birçok alanda fayda sağlar. Empatinin olumlu etkileri şunlardır:
- Daha güçlü sosyal ve duygusal ilişkiler,
- Duygusal zeka gelişimi,
- Daha iyi lider özellikleri,
- Azalan stres
- Toplumdaki ihtiyaçları daha iyi yorumlama
Empatinin faydalarına bakınca, daha iyi iletişim kurma ve karar verme becerisinin gelişimi anlamına gelir diye yorumlayabiliriz.
Empati, hakkında daha çok yazıyor olacağım. Bu kavram üzerine yaptığım araştırmaları kendi tecrübelerimle yorumlamaya devam edeceğim. Sizin için empatinin ne demek olduğunu şimdiye kadar hiç sorguladınız mı? Sorguladığınızda, kendinizi başkasının yerine koyuyor olmanın yeterli olduğuna inanıyor musunuz? Sorulacak çok soru var. Hepsini zamanla konuşuyor olacağız. Siz de merak ettiklerinizi sorabilirsiniz.